Υπηρεσίες Παγκόσμιου Ιστού (WWW)

Εισαγωγή

Ο Παγκόσμιος Ιστός ή World Wide Web (WWW) ή απλά Web είναι η γνωστότερη και πιο δημοφιλής υπηρεσία του Internet, λόγω της εύκολης χρήσης της και του πλήθους της πληροφορίας που παρέχει.

Το WWW γεννήθηκε στο εργαστήριο CERN της Ελβετίας το 1993 και αποτελεί ένα ισχυρό και εύχρηστο μέσο για την προσπέλαση, αναζήτηση και ανεύρεση πληροφοριών στο Internet. Διασυνδέει πληροφορίες που είναι αποθηκευμένες σε χιλιάδες υπολογιστές του Διαδικτύου, διάσπαρτους σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι χρήστες του Διαδικτύου μπορούν να προσπελαύνουν τις διαθέσιμες πληροφορίες χρησιμοποιώντας ειδικά πρόγραμμα που ονομάζεται web browsers (προγράμματα πλοήγησης).

Η πρόσβαση στις πληροφορίες γίνεται μέσω ειδικών "εγγράφων" υπερκειμένου (hypertext), που ονομάζονται ιστοσελίδες (web pages). To hypertext, σε αντίθεση με το κοινό κείμενο, είναι διαδραστικό (interactive), που σημαίνει πως ο χρήστης μπορεί να επιδράσει με αυτό δυναμικά. Οι ηλεκτρονικές σελίδες συνδέονται μεταξύ τους με συνδέσμους και μια συλλογή Web σελίδων που βρίσκεται αποθηκευμένη σε ένα συγκεκριμένο σημείο του Internet και διατίθεται δημόσια ονομάζεται Web site.

Βασικό χαρακτηριστικό του WWW είναι η παγκοσμιότητα του: οι σελίδες που διασυνδέει μπορεί να βρίσκονται οπουδήποτε στον κόσμο. Σαν τελικοί χρήστες όμως, τις προσπελαύνουμε όλες με ομοιόμορφο τρόπο και έχουμε ίση πρόσβαση προς αυτές, χωρίς πρόσθετα έξοδα μεγάλων αποστάσεων ή περιορισμούς.

Λειτουργία της Υπηρεσίας

Το WWW χρησιμοποιεί το μοντέλο πελάτη/εξυπηρετητή (client/server model) που απαιτεί συνεργασία του web browser (client) με τον web server. Η επικοινωνία μεταξύ του πελάτη και του εξυπηρετητή γίνεται σύμφωνα με το πρωτόκολλο HTTP (Hyper Text Transfer Protocol - πρωτόκολλο μεταφοράς υπερκειμένου).

Ο χρήστης εκτελεί στον υπολογιστή του ένα πρόγραμμα πελάτη (φυλλομετρητή ιστού ή web browser, π.χ. Internet Explorer, Firefox, Netscape Navigator κ.α.). Μέσω του browser συνδεεται με έναν απομακρυσμένο υπολογιστή που περιέχει τη σελίδα που θέλει να δεί και στον οποίον εκτελείται ένα άλλο πρόγραμμα που ονομάζεται εξυπηρετητής Web (Web server). Ο Web server είναι υπεύθυνος για τη διαβίβαση της σελίδας και ο browser για την παρουσίασή της στην οθόνη του τελικού χρήστη.

Ο browser υποβάλλει την αίτησή του στον Web server και περιμένει. Όταν έρθει η απάντηση παραλαμβάνει τη σελίδα που ζητήθηκε, η οποία "φορτώνεται" στη μνήμη του τοπικού μηχανήματος και εμφανίζεται στην οθόνη. Κατόπιν η σύνδεση κλείνει, έως ότου ζητηθεί μια άλλη σελίδα, οπότε επαναλαμβάνεται η ίδια διαδικασία.

Η κατανομή της εργασίας μεταξύ του browser και του Web server επιταχύνει τη διαδικασία με πολλούς τρόπους, αλλά σημαίνει επίσης ότι οι δημιουργοί Web σελίδων δεν μπορούν να ελέγξουν την τελική τους εμφάνιση, η οποία εξαρτάται από το πώς είναι διαμορφωμένος ο browser.

Χρήση της Yπηρεσίας

Η χρήση της υπηρεσίας είναι πολύ απλή, γεγονός που την κάνει πολύ δημοφιλή. Σε κάποιον browser αρκεί να δώσουμε την ακριβή τοποθεσία και το όνομα της ιστοσελίδας που θέλουμε. Τα στοιχεία αυτά περιέχονται μέσα στο URL (Uniform Resource Locator) της ιστοσελίδας.

Τα URLs των ιστοσελίδων έχουν την μορφή :

http://Διεύθυνση server[/υποκατάλογος][/όνομα αρχείου]
π.χ.
http://www.teiser.gr/noc/index.html

Στο παραπάνω παράδειγμα "www.teiser.gr" είναι η διεύθυνση του server και "noc" το όνομα του υποκαταλόγου στον οποίο βρίσκεται αποθηκευμένη η ιστοσελίδα "index.html".

Επέκταση του πρωτοκόλλου HTTP είναι το HTTPS (Secure HTTP), με το οποίο η επικοινωνία μεταξύ browser και server γίνεται κρυπτογραφημένα. Αυτό υλοποιείται με την προσθήκη του SSL (Secure Sockets Layer) πρωτοκόλλου στο HTTP, το οποίο εξασφαλίζει:

• Προστασία από την υποκλοπή σημαντικών για την ασφάλεια δεδομένων (π.χ. passwords).
• Κρυπτογραφημένη μεταφορά αρχείων και ιστοσελίδων.
• Ελεγμένη μεταφορά των πληροφοριών, εξασφαλίζοντας πως κανείς δεν θα παρέμβει για να τις τροποποιήσει.